Randomatik

2. Dünya Savaşı içerisinde Nazi Almanyası'nın temel istihbarat amacı neydi sizce? Muhtemelen Hitler'İn bıyığından sonra Enigma makinesi cevabını almak çok zor olmayacaktır. Bugün bu yazıda temel kriptoloji ve enigma makinesinden bahsedeceğim.  Bu enigma makinesi nedir diyorsunuz şimdi. Bu enigma makinesi, ABD ile Birleşik krallık arasındaki bir veri hattı ile başlayan çok uzun bir zincirin 2. Dünya savaşındaki bir ayağı diyebiliriz Enigma Makinesi'ne. Enigma Makinesi'nin temel amacı nedir diye soruyorsunuz muhtemelen, işte bu blog tam olarak bunu açıklamaya çalışacak (evet beni aşar o yüzden bloga saldım konuyu).  Enigma için öncelikle temel şifreleme ile başlamamız lazım işe. Şifrelemenin de temeli bir diziyi bir anahtar kadar ileri veya geriye taşıyarak değiştirmektir. Bu mesela A yerine 3 ileri giderek D kullanmak ve her kelimeyi böyle yazmak ile örneklenebilir. Mesela "ALİ" sözcüğünde a yerine 3 ileri gidip D yazarsak şöyle bir sonuç çıkacaktır: A-B-C-D  L...

               Matematiğin en ikonik dizisi nedir? Sanırsam hepimiz sayma sayılarından ve tam sayılar kümesinden sonra sonra Fibonacci sayı dizisi konusunda hemfikir olabiliriz. Fibonacci sayı dizisindeki temel mantık, ilk basamak dışında her basamak kendinden önceki iki basamağın toplamı şeklinde ilerler. Mesela bilinen en basit ve temel Fibonacci dizisi 1 - 1 - 2 - 3 - 5 - 8 - 13 - 21 olarak başlayan Fibonacci dizisidir. Öte yandan 9 - 9 - 18 - 27 - 45 - 72 de bir Fibonacci dizisidir.               Fibonacci sayı dizisinin hikayesi hepimizce az buçuk tanıdıktır. Leonardo Fibonacci'nin bir arkadaşı ona bir soru soran bir mektup gönderir. Mektup aşağı yukarı şu tatta ve anlamdadır: Sevgili Fibo,             Hayal et ki ben sana bir çift tavşan verdim. Bu tavşanlar her ayda bir çoğalıyor ama şöyle bir durum var, ertesi ay doğan tavşanlar da kendi aralarında her ay ...

               Salgın hastalıklar, büyük ölçekli toplu yaşama geçildiğinden beri bi tık sıkıntı olmul durumlardır. Şimdilerde fazlasıyla aşina olduğumuz COVID-19 da bu tarz salgınlardan biridir. Salgınlar da hayattaki diğer her şey gibi değişkenler üzerine kurulu süreçlerdir.  (Bu değişkenlerin birbirleri ile bağlantılarının sayısı çok fazladır ve şu an bu blogda detaylı şekilde bu duruma değinmeyi düşünmüyorum çünkü salgındaki temel artma hızı ve potansiyeli arasındaki orantıyı açıklamak salgınların mantığını anlamak için daha işlevsel olacaktır.)               Salgın hastalıkları (mesela covid) bireysel hastalıklardan (mesela diyabet veya kronik hastalıklar, kalp zarı iltihabı gibi) ayıran temel şey adından da aşina olduğumuz gibi bulaşma durumudur. Farz edin ki ben bir bulaşıcı hastalığın hasta sıfır'ı (hastalığın ilk bulaştığı canlı) oldum ve bunu n kadar kişiye bulaştırdım ve hastalık yayılmak...