Merhabalar, bugün geçen hafta başladığımız notalar konusu üzerine konuşmaya devam edeceğiz. Önceki hafta konumuz notaların oluşum hikayesi ve notalarda karşımıza çıkan oranlar idi. Burada majör diziler üzerindeki oranlar üzerinde duracak ve gerçek hayattaki uygulamarına bakacağız ( Video kısmında gerçek bir gitar üzerinden inceleme yapacağız.).
Öncelikle geçen hafta değindiğimiz üzere 1/2 ve 2/3 oranları, müzikte notaların oluşumunda büyük önem arz ediyorlar. Burada geçen haftanın üzerine bir basamak daha ekleyerek bu uzunlukların gerçek hayatta kullanımına değineceğiz.
Müzikte demir çubukların uzunluğunda 1/2 ve 2/3 oranı sonucunda uyumlu sesler çıkarıldığını biliyoruz. buradaki sıralama ile belirli notaların oluşturulabildiğini de öğrendik fakat günümüzdeki müzik sadece birkaç basit notadan oluşmuyor. Gamlar, majör ve minör diziler, akorlar gibi pek çok durum var. 1/2 ve 2/3 oranlarından başka oranlar burada karşımıza çıkıyor. Uyumlu olan notaların dışında bir oktav çok daha fazla ses içerir (Dipnot: Oktav kelimesi latince Oktavus, yani sekiz, sekizli kelimesinden gelir. Dizinin tamamlanması için en sona ince do da eklenince 8 sesten oluştuğu için do ile başlayıp frekansı diğer do'nun 2 katı olan do ile biten 8 seslik diziye bir oktav denir.).
Bu seslerin kombinasyonları ile akorlar, diziler ve gamlar oluşur. Bugün bu 3 kavramın arkasındaki matematiğe bakacağız.
Bir gam, müzikteki en önemli kavramlardan birisidir. Gam denilen kavram temelinde bir notadan başlayarak aynı notanın ince halinde biter. Burada 1/2 oranı ve önceki blogda bahsettiğimiz 7 temel ses göze çarpar çünkü C0 gam yani Do (naturel) gamı 16,32 Hz ile 32.50 hz arasında şu şekilde değer alır:
Nota Hz
C0 16.35
D0 18.35
E0 20.60
F0 21.83
G0 24.50
A0 27.50
B0 30.87
C1 2(16.35) = 32.70
D1 2(18.35) = 36.70
E1 2(20.60) = 41.2
Yukarıdaki tabloda gördüğümüz üzere her notadan başlayan gamın son frekansı, o notanın frekansının iki katı olarak karşımıza çıkar. Bunun müzik literatüründeki her notaya ait gam için geçerlidir. Notaların matematiğini bir oktav içinde şu oranlar ile sıralayabiliriz:
C/C= 1/1
D/C=9/8
E/D=5/4
F/E=4/3
G/F=3/2
A/G=5/3
B/A=15/8
C = 2/1
Buradaki oranlar ise bir oktav içinceki seslerin rastgele sesler yerine müzik notaları olarak duyulduğunu açıklarlar.
Akorlarda da yukarıdaki 1/2 ve 2/3 oranlarının sistematiğine rastlanır. Bu iki oran ile bildiğimiz majör akorlar türetilir. Farklı oranalra sahip sesler ile de akorların minörler, dominantlar, 2,3,5,7 ve 11 varyantları türetilebilir.
-İlteriş AYDIN
Yorumlar
Yorum Gönder